piątek, 10 listopada 2017

Amatorskie obserwacje słońca. Metoda 2 - FILTR SŁONECZNY ND 5/ND 3.6

Amatorskie obserwacje słońca. Metoda 2 - FILTR SŁONECZNY ND 5/ND 3.6

Naszym podstawowym sprzętem, który musimy posiadać przy każdej z metod obserwacji to lornetka/teleskop, wiadomo- im większy, tym lepszy
UWAGA!!! - obserwując Słońce zachowaj szczególną ostrożność!

Dziś omówimy temat najpopularniejszej z amatorskich metody obserwacji Słońca, czyli filtrze słonecznym. Metoda jest wykorzystywana... myślę, że nie pomylę się jak powiem że w 99% przypadkach obserwacji.
Dlaczego jest taka popularna? Jest niezawodna, bardzo tania oraz daje bardzo satysfakcjonujące rezultaty, inaczej mówiąc stosunek jakości do ceny jest nieporownywalny z żadną inna metodą.


Opisywany poniżej akcesorium mozecie zakupić poniżej

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO SKLEPU



Czym jest wartość ND i jaki filtr kupić?
ND (ang. Neutral Density) to, najprościej mówiąc filtr szary, a wartość ND oznacza jego gęstość, liczba ta mówi nam, ile razy musimy pomnożyć potęge z 10, by dowiedzieć się, ile razy obraz jest ciemniejszy. I tak odpowiednio ND5 ściemnia obraz słońca 100tyś razy (10x10x10x10x10) a ND 3.6- 6tyś (10x10x10x6) Co oznacza, że 3.6 Jest dokładnie 16,6(6) razy jaśniejszym filtrem!
Ogólnie przyjęte jest, że do obserwacji wizualnych korzystamy z ND5, a dopiero w astrofotografii lub przy zastosowaniu dodatkowych filtrów solarnych (o czym później) używamy ND 3.6.

Jak obserwować?
Na dzień dobry musimy wyposażyć się we wspomniany filtr słoneczny, każdy szanujący się sklep ze sprzętem astronomicznym jest wyposażony w spory zapas tego towaru, zwykle jest on docinany na konkretny wymiar teleskopu. Filtr zakupić możemy m.in. TU. Najczęściej jest to kwadrat 10x10cm, co spokojnie wystarcza do wykorzystania w teleskopach i lornetkach o aperturze do 4 cali (102mm).
Sama folia niestety nie wystarczy, potrzebujemy sporządzić oprawę lub zakupić już gotową w sklepie. Cena takiej oprawki to z reguły kilkadziesiąt złotych, ale możemy to obejść i zrobić ją z kartonu, jeśli jednak zależy nam na komforcie i bezpieczeństwie, (ostrożności nigdy za wiele) warto zainwestować w oprawę, są bardzo trwałe i ściśle przylegają do obudowy teleskopu, co chroni przed zwianiem jej przez wiatr, co w wypadku niedokładnej konstrukcji z kartonu akurat jest możliwe.
Ważne jest by filtr słoneczny w przeciwieństwie do filtrów kolorowych, uhc, i innych montujemy nie przed okularem, a na przed obiektywem, robimy to z kilku powodów:
-Dzięki hamowaniu światła słonecznego przed tubą teleskopu, dociera doń o wiele mniej energii cieplnej, co drastycznie zmniejsza turbulencje powietrza (który jednak dalej mogą być dokuczliwe) i minimalizuje ryzyko stopienia wrażliwych części w środku teleskopu
-Energia cieplna jest rozprowadzona na większej powierzchni, co zmniejsza ryzyko uszkodzeń spowodowanych przegrzaniem filtra do zera
-Folia słoneczna, jak każda warstwa szkła, filtrów i innych elementów w torze optycznym zmniejsza jakość obrazu. Ma ona określoną ziarnistość, co znaczy, że straty będą ogromne w porównaniu do tego, kiedy obraz przechodzi przez średnice kilku-kilkunastu centymetrów w obiektywie, do tego, jak przechodzi przez kilka milimetrów w ognisku okularu.

Obserwacje z filtrem słonecznym umożliwiają przyjrzenie się kilku pięknym zjawiskom fotosfery Słońca, które w każdej chwili dynamicznie zmieniają się na Słońcu, dojrzymy dzięki niemu bardzo wyraźnie plamy słoneczne wraz z ich strukturą, granulacje, pochodnie, czy niewielkie pojaśnienia powierzchni spowodowane większą temperaturą tego obszaru, te 2 ostatnie jednak zarezerwowane są już dla największych sprzętów i bystrego oka.

Dodatkowe filtry:
Jeśli chcemy poprawić jakość naszych obserwacji, warto też zastanowić się nad zastosowaniem dodatkowych filtrów, które pomogą nam więcej zobaczyć, lub zwyczajnie poprawią komfort obserwacji, tutaj w praktyce i z aktualnym stanem rynkowym nasz wybór ograniczy się w zasadzie do 2 rodzajów filtrów:
-Baader Solar Continuum, jest to filtr zielony o bardzo wąskim paśmie przepuszczania, filtr ten nie dość, że zwiększy kontrast, który najlepiej zauważymy, obserwując granulacje, to kolejno w wypadku refraktorów: usuwa aberrację chromatyczną dzięki pozostawieniu jednego koloru, co skutkuje możliwością stosowania większych przybliżeń, a w wypadku konstrukcji typu sct, mak czy newtonach mocno usunie turbulencje powietrza. W przypadku użytkowania tego akcesorium możemy pozwolić sobie na folię ND3.6
Tu mam też 2 ciekawostki: filtr ten świetnie się nadaje także do obserwacji księżyca oraz planet, druga to to, że możemy go dosyć skutecznie zastąpić filtrem O III.
-Filtry kolorowe: żółty, pomarańczowy, i czerwony: Te filtry nie wpływają w żaden sposób na kontrast słońca, jednak pozwalają nadać mu naturalną barwę, przez sam filtr ND słońce jest szare. Warto tu dodać, że filtr czerwony zmniejsza turbulencje powietrza oraz w wypadku refraktorów wszystkie wspomniane tu filtry kolorowe znacząco zmniejszają aberrację chromatyczną.


Co z promieniowaniem UV?
Filtr słoneczny zmniejsza promieniowanie UV w takim samym stopniu jak całe spektrum widzialne i nie posiada zatem dodatkowej filtracji niebezpiecznego dla wzroku promieniowania ultrafioletowego. Brzmi groźnie? Nie ma się czym przejmować! Ograniczenie promieniowania UV o 100tyś razy znaczy ni mniej, ni więcej tyle, że bardziej niebezpieczne jest chodzenie w słoneczny dzień bez okularów przeciwsłonecznych, niż patrzenie w Słońce przez ten filtr, dodatkowy filtr UV/IR zalecany jest jedynie w astrofotografii. Jeśli jednak obawiamy się o nasz cenny zmysł wzroku, warto oglądać Słońce z małymi przerwami np. 2 minuty obserwacji na 2 minuty przerwy. Gwarantuje, że to spokojnie wystarczy.

Na zakończenie pragnę też dodać, że jeśli jednak cierpicie na duże problemy z turbulencjami powietrza, co z pewnością będzie tyczyło się dużych średnic, spróbujcie oglądać Słońce w okolicach ok. godziny przed zachodem i godziny po wschodzie, atmosfera wtedy nie jest jeszcze/już tak nagrzana a w dodatku Słońce jest wtedy większe. W ostateczności niektórzy też zasłaniają część apertury, co ogranicza ten dyskomfort, ale idzie kosztem ilości szczegółów i jakości obrazu, a to moim zdaniem- nigdy nie wychodzi na dobre.

UWAGA!!! - obserwując Słońce zachowaj szczególną ostrożność! Przeciętny teleskop skupia 300-400x więcej światła niż ludzkie oko.

Zdjęcie przedstawia przykład obrazu, jaki prezentuje się w teleskopie przy zastosowaniu folii słonecznej.



Jutro Słońce wschodzi o 6:51 a zachodzi o 16:04
Aktualne KP: 4.67 (skala 0-9)
~Marek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz